Chłodzenie procesorów z pomocą dźwięku. Czy będzie to przełom?

Firma xMEMS Labs wprowadza na rynek innowacyjny mikrochip chłodzący XMC-2400, który do rozpraszania ciepła wykorzystuje nietypową metodę opartą na falach dźwiękowych.

tech
Krystian Łukasik3 maja 2025
Źrodło fot. xMEMS Labs | YouTube
i

Współczesna elektronika, zwłaszcza ta mobilna i ultrakompaktowa, boryka się z coraz większym wyzwaniem – efektywnym odprowadzaniem ciepła. Rosnąca moc obliczeniowa, szczególnie w kontekście zadań związanych ze sztuczną inteligencją (AI), sprawia, że tradycyjne, pasywne metody chłodzenia stają się niewystarczające. Firma xMEMS Labs proponuje nowatorskie rozwiązanie tego problemu: chip XMC-2400 (seria µCooling), który w procesie wykorzystuje fale dźwiękowe. Czy ta technologia zrewolucjonizuje zarządzanie termiczne w naszych urządzeniach?

Jak działa chłodzenie dźwiękiem?

Sercem rozwiązania xMEMS jest technologia MEMS (mikroelektromechaniczne systemy), którą firma wykorzystywała dotychczas głównie do produkcji innowacyjnych mikrogłośników i mikrofonów. Chip XMC-2400 to w istocie miniaturowy, półprzewodnikowy „wentylator na chipie”. Zamiast tradycyjnych łopatek wirujących na silniczku, wykorzystuje on cienką, piezoelektryczną membranę. Wibruje ona z bardzo wysoką częstotliwością, generując fale dźwiękowe w zakresie ultradźwięków. Wprawiają one w ruch cząsteczek powietrza, tworząc przepływ zdolny do odprowadzania ciepła z komponentów elektronicznych.

Kluczowe cechy i możliwości XMC-2400

Chip XMC-2400 imponuje swoimi parametrami w stosunku do rozmiaru. Mierzy zaledwie 9.26 x 7.6 x 1.08 mm, co oznacza grubość nieco ponad 1 milimetr i waży mniej niż 150 miligramów. Pomimo tak niewielkich gabarytów, pojedynczy chip potrafi wygenerować przepływ powietrza sięgający 39 centymetrów sześciennych na sekundę (cc/sec). Co ważne, jest w stanie pracować nawet przy znacznym przeciwciśnieniu (do 1000 Pa), co pozwala na „przedmuchiwanie” drobnych zanieczyszczeń, które mogłyby dostać się do środka.

Technologia ta charakteryzuje się również bardzo niskim zużyciem energii, szacowanym na około 30 mW. Ponadto, firma wymienia jej inne zalety, w tym:

  1. Posiada certyfikat IP58, gwarantujący ochronę przed pyłem i zanurzeniem w wodzie (do 1 metra).
  2. Jako element półprzewodnikowy, nie generuje wibracji typowych dla mechanicznych wentylatorów.
  3. Oferuje trwałość i powtarzalność parametrów (każdy pojedynczy wyprodukowany chip ma cechy i działa bardzo podobnie do innych chipów z tej samej oraz przyszłej serii) charakterystyczną dla komponentów półprzewodnikowych.
  4. Może być montowany powierzchniowo (SMT) jak inne układy scalone i jest dostępny w wersjach z wylotem powietrza z góry lub z boku.

Gdzie znajdzie zastosowanie?

Potencjalne obszary zastosowań chipu XMC-2400 są szerokie. Firma xMEMS wskazuje przede wszystkim na urządzenia mobilne, gdzie miniaturyzacja i wydajność cieplna są kluczowe:

  1. Smartfony i tablety
  2. Laptopy i ultrabooki
  3. Zewnętrzne dyski SSD
  4. Ładowarki bezprzewodowe
  5. Gogle rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości (XR)

Technologia ta może również znaleźć zastosowanie w bardziej rozbudowanych systemach, takich jak serwery, zwłaszcza te dedykowane obliczeniom AI, gdzie efektywne chłodzenie na poziomie chipu staje się coraz ważniejsze. Możliwość aktywnego chłodzenia w tak małej skali otwiera drzwi do tworzenia cieńszych, a jednocześnie bardziej wydajnych urządzeń, które mogą pracować z pełną mocą bez obawy o przegrzewanie i tzw. „throttling” (obniżanie taktowania procesora w celu redukcji temperatury).

Kontekst rynkowy i słowa twórców

Premiera XMC-2400 następuje w momencie, gdy zarządzanie ciepłem staje się krytycznym wyzwaniem. Jak zauważa Joseph Jiang, prezes i współzałożyciel xMEMS:

Nasza rewolucyjna konstrukcja „wentylatora na chipie” µCooling pojawia się w krytycznym momencie dla komputerów mobilnych. Zarządzanie termiczne w urządzeniach ultramobilnych, które zaczynają obsługiwać jeszcze bardziej wymagające obliczeniowo aplikacje AI, stanowi ogromne wyzwanie dla producentów i konsumentów. Do czasu XMC-2400 nie istniało aktywne rozwiązanie chłodzące, ponieważ urządzenia są tak małe i cienkie.

Jiang podkreśla również potencjał transformacyjny tej technologii:

Dzięki µCooling zmieniamy postrzeganie zarządzania termicznego przez ludzi. XMC-2400 został zaprojektowany do aktywnego chłodzenia nawet najmniejszych formatów przenośnych, umożliwiając tworzenie najcieńszych, najbardziej wydajnych urządzeń mobilnych gotowych na AI. Trudno wyobrazić sobie przyszłe smartfony i inne cienkie, zorientowane na wydajność urządzenia bez technologii xMEMS µCooling.

Krótko o xMEMS Labs

Warto wspomnieć, że xMEMS Labs to stosunkowo młoda firma, założona w styczniu 2018 roku z siedzibą w Santa Clara w Kalifornii. Specjalizuje się w innowacyjnych technologiach opartych na platformie piezoMEMS. Choć znana jest głównie z przełomowych rozwiązań w dziedzinie mikrogłośników (stosowanych m.in. w słuchawkach TWS marek Noble Audio czy Creative Labs), teraz dynamicznie wchodzi w obszar aktywnego mikrochłodzenia. Firma posiada już ponad 200 patentów na swoje technologie.

Podsumowanie: Czy czeka nas przełom?

Technologia aktywnego mikrochłodzenia XMC-2400 od xMEMS to niewątpliwie fascynującą nowość. Wykorzystanie fal dźwiękowych do generowania przepływu powietrza w skali chipu półprzewodnikowego jest innowacyjnym podejściem, które może rozwiązać palący problem odprowadzania ciepła w coraz cieńszych i wydajniejszych urządzeniach elektronicznych.

Czas pokaże, jak producenci elektroniki zaadaptują to rozwiązanie i jakie realne korzyści przyniesie ono konsumentom. Niemniej jednak, XMC-2400 z pewnością otwiera nowy rozdział w dziedzinie zarządzania termicznego i ma potencjał, by znacząco wpłynąć na projektowanie przyszłych generacji smartfonów, laptopów i innych zaawansowanych gadżetów.

Krystian Łukasik

Krystian Łukasik

Zawodowo skupia się na pisaniu wiadomości ze świata elektroniki oraz tłumaczeń opisów i instrukcji produktów specjalistycznych. Pasja do nowoczesnych technologii komputerowych oraz gamingu pozwala mu być ciągle na bieżąco z ewoluującymi trendami w tych dziedzinach. Jego zamiłowanie do języka angielskiego stało się fundamentem decyzji o podjęciu i ukończeniu studiów z filologii angielskiej.

Mobilna karta graficzna na szczycie. Kwietniowa ankieta sprzętowa Steam

Mobilna karta graficzna na szczycie. Kwietniowa ankieta sprzętowa Steam

AMD Radeon RX 9070 XT drożeje. Cena sugerowana powoli przestaje obowiązywać

AMD Radeon RX 9070 XT drożeje. Cena sugerowana powoli przestaje obowiązywać

To była jedna z największych porażek Valve. Poprzednik Steam Decka nie był w stanie przekonać do siebie graczy

To była jedna z największych porażek Valve. Poprzednik Steam Decka nie był w stanie przekonać do siebie graczy

Słuchawki Sony WH-1000XM6 pojawią się już w maju? Certyfikacja Apple'a wskazuje, że premiera jest blisko

Słuchawki Sony WH-1000XM6 pojawią się już w maju? Certyfikacja Apple'a wskazuje, że premiera jest blisko

Jak włączyć wirtualizację sprzętową w Windows 10 i 11? Podpowiadamy krok po kroku

Jak włączyć wirtualizację sprzętową w Windows 10 i 11? Podpowiadamy krok po kroku