Letnie upały powodują wzrost awarii komputerów. Dane Mozilli wskazują na wrażliwość procesorów Intela 13. i 14. generacji

Wraz z nadejściem fal upałów na półkuli północnej, użytkownicy komputerów stacjonarnych, zwłaszcza tych wyposażonych w procesory Intel Core 13. i 14. generacji (Raptor Lake), mogą zauważyć niepokojący wzrost niestabilności systemu. Twarde dane zebrane przez inżynierów Mozilli rzucają nowe światło na znaną już kwestię problemów z tymi układami. Okazuje się, że wysoka temperatura otoczenia może być ostatnim czynnikiem, który doprowadza system na skraj wydajności, powodując awarie.

Dane z Firefoksa nie kłamią

Wspomnianego odkrycia dokonał Gabriele Svelto, inżynier pracujący przy przeglądarce Firefox. Zauważył on bezpośrednią korelację geograficzną między regionami dotkniętymi falami upałów a gwałtownym wzrostem liczby raportów o awariach pochodzących z systemów z procesorami Raptor Lake.

Zjawisko było na tyle nasilone, że zespół Mozilli musiał tymczasowo wyłączyć automatycznego bota zgłaszającego awarie, ponieważ był on „zalewany” niemal wyłącznie raportami z maszyn dotkniętych problemem. Svelto podkreśla, że nie jest to wina przeglądarki, lecz sprzętu.

Wśród procesorów generujących szczególnie dużo raportów o awariach wymienia się popularny model Core i7-14700K.

Dlaczego upał pogarsza sytuację?

Problem z procesorami Raptor Lake nie jest nowy. Jak informowaliśmy już wcześniej, układy te od dłuższego czasu borykają się z oskarżeniami o wady fabryczne, co potwierdzały m.in. doniesienia od deweloperów z Alderon Games. Kłopot leży w niestabilności napięcia, co może prowadzić do degradacji krzemu, zwłaszcza gdy procesor pracuje pod obciążeniem i przy wysokich taktowaniach.

Wysoka temperatura otoczenia znacząco obniża efektywność systemów chłodzenia wewnątrz obudowy komputera. Nawet wydajne chłodzenie ma ograniczone możliwości odprowadzania ciepła, jeśli samo zasysa gorące powietrze. W rezultacie temperatura samego procesora rośnie, co z kolei zwiększa jego podatność na błędy związane z niestabilnym napięciem. Układy, które w niższych temperaturach działały na granicy stabilności, podczas upałów łatwiej tę granicę przekraczają, co skutkuje zawieszeniem systemu lub tzw. „niebieskim ekranem śmierci”.

Dyskusje w sieci pokazują, że niektórzy użytkownicy podchodzą do tych rewelacji sceptycznie, wskazując, że ich komputery pracują w klimatyzowanych pomieszczeniach. Jednak jak słusznie zauważono, wiele osób, zwłaszcza w Europie, nie posiada klimatyzacji w domach.

Intel załatał, ale czy naprawił?

Intel jest świadomy problemu i już w 2024 roku wydał szereg aktualizacji mikrokodu, które miały na celu jego złagodzenie. Jednak jak sugeruje Svelto i inni eksperci, nie są to pełnoprawne „naprawy”, a raczej „środki łagodzące”.

Innymi słowy, Intel mógłby całkowicie wyeliminować problem, ale prawdopodobnie wiązałoby się to ze znacznym obniżeniem wydajności procesorów, co naraziłoby firmę na krytykę i potencjalne roszczenia ze strony klientów. Zamiast tego, wydane łatki starają się znaleźć kompromis, który, jak widać, nie zawsze jest wystarczający w nieprzyjaznych warunkach termicznych. Jeden z komentujących trafnie podsumował mechanizm problemu:

Co to oznacza dla użytkowników?

Dane zebrane przez Mozillę stanowią więc cenne potwierdzenie istotnego faktu: marginesy bezpieczeństwa w procesorach Core 13. i 14. generacji są na tyle wąskie, że czynniki zewnętrzne, takie jak wysoka temperatura, mogą łatwo doprowadzić system do niestabilności. Tym samym, dla użytkowników, zwłaszcza tych nieposiadających klimatyzacji, obecne upały stają się praktycznym testem wytrzymałości i stabilności ich sprzętu.

Jeśli doświadczasz podobnych problemów, warto podjąć podstawowe kroki zaradcze:

1. Monitoruj temperatury za pomocą narzędzi takich jak HWMonitor.
2. Popraw przepływ powietrza w obudowie, czyszcząc filtry i wentylatory.
3. Zaktualizuj BIOS płyty głównej do najnowszej wersji, która zawiera mikrokod od Intela.

Saga związana z procesorami Raptor Lake trwa, a doniesienia od Mozilli dokładają kolejną cegiełkę do całego zamieszania, zwiększając presję na firmie Intel, aby nadchodzące architektury, takie jak Nova Lake, były wolne od podobnych wad.