Gracz musiał dokupić starą kartę graficzną, bo RTX 5090 nie radził sobie w klasycznych tytułach

Starsze, 32-bitowe gry korzystające z efektów fizyki PhysX, stwarzają problemy dla posiadaczy najnowszych kart graficznych serii GeForce RTX 50. Z powodu wycofania wsparcia dla 32-bitowego CUDA, obliczenia PhysX obciążają procesor, powodując znaczne spadki wydajności.

gaming
Krystian Łukasik25 lutego 2025
Źrodło fot. Christian Wiediger | Unsplash
i

LEAD: Starsze, 32-bitowe gry korzystające z efektów fizyki PhysX, stwarzają problemy dla posiadaczy najnowszych kart graficznych serii GeForce RTX 50. Z powodu wycofania wsparcia dla 32-bitowego CUDA, obliczenia PhysX obciążają procesor, powodując znaczne spadki wydajności.

Posiadacze najnowszych i najmocniejszych kart graficznych GeForce RTX 5090 od NVIDII napotkali na kolejny zaskakujący problem. Okazuje się, że flagowy model ma kłopoty z płynnym działaniem niektórych starszych, ale wciąż popularnych tytułów. Chodzi o gry wykorzystujące technologię PhysX, która odpowiada za realistyczne efekty fizyki, takie jak niszczenie obiektów czy ruch tkanin.

PhysX – technologia przeszłości

PhysX, opracowany przez firmę Ageia, a następnie przejęty przez NVIDIĘ, był swego czasu rewolucją w dziedzinie grafiki komputerowej (via Wikipedia). Wprowadzał do gier zaawansowane efekty fizyczne, które znacząco podnosiły realizm rozgrywki. Technologia ta była szczególnie popularna w grach 32-bitowych, wydanych kilkanaście lat temu. I tu pojawia się sedno problemu.

Najnowsze karty graficzne z serii RTX 5000, w tym RTX 5090, nie obsługują już 32-bitowego interfejsu programowania CUDA. W starszych grach, było bowiem kluczowe dla działania PhysX.

Rozwiązanie? Dodatkowa karta graficzna

Jeden z użytkowników Reddita – jerubedo, postanowił samodzielnie rozwiązać ten problem. Do swojego komputera, wyposażonego w RTX 5090, dołożył starszą kartę GeForce RTX 3050. Ustawiając ją jako dedykowany procesor PhysX, uzyskał imponujące rezultaty. Przykładowo, w grze „Mafia II Classicliczba klatek na sekundę wzrosła z niespełna 30 do ponad 150. W „Batman: Arkham Asylumwzrost był jeszcze większy – z 61 do aż 390 FPS.

Kupiłem RTX 3050 jako dedykowaną kartę PhysX, aby móc poprawnie uruchamiać starsze tytuły, do których wciąż bardzo chętnie wracam

– pisał autor eksperymentu.

Źródło: Reddit | u/jerubedo

Przetestował on również „Borderlands 2”, lecz ku zaskoczeniu, okazało się, że bez dodatkowej karty, uruchomienie opcji PhysX nie było w ogóle możliwe.

Niektóre testowane przez niego gry, nie zanotowały jednak aż tak dużego przyśpieszenia, ponieważ w ich przypadku, obliczeniami fizyki zajmuje się główny procesor komputera. W dodatku, jak sugerują eksperci z Digital Foundry, najprawdopodobniej dzieje się te w dosyć nieporęczny sposób – na pojedynczym wątku.

Efekty, które zostały zaprojektowane do działania wyłącznie na mocnych GPU, są teraz uruchamiane najprawdopodobniej na pojedynczym wątku CPU i robią to bardzo nieefektywnie, ponieważ fizyka w tamtym czasie nie była w ogóle zaprojektowana pod kątem obliczeń na CPU.

Przykładem takiej sytuacji był „Assassin's Creed IV: Black Flag”, który ograniczał liczbę klatek na sekundę do 62.

Rozczarowanie graczy

Decyzja NVIDII o porzuceniu wsparcia dla 32-bitowego CUDA (a co za tym idzie, 32-bitowego PhysX) w najnowszych kartach graficznych wywołała spore niezadowolenie wśród graczy. Wielu z z nas niezaprzeczalnie lubi wracać do starszych tytułów, a brak możliwości cieszenia się pełnią efektów graficznych, w tym efektami PhysX, jest przez to sporym rozczarowaniem.

Wydajesz tyle pieniędzy na 5090, a wciąż brakuje czegoś, co zmusza cię do zakupu 3050

– komentuje 1leftbehind19.

Kupuję kartę graficzną, aby grać we WSZYSTKIE moje gry, ponieważ gry na PC tak naprawdę nigdy nie porzucają tytułów, jak robią to konsole

– dodaje WarlordWossman.

Pod wątkiem pojawiają się też głosy wyrażające obawy zaniedbania sektora gier przez Nvidię:

NVIDIA nie dba o sektor gier DIY, a ta decyzja jest tego dowodem

– zauważa Koopa777.

Dodatkowe kwestie techniczne

Podkreślmy jednak, że nie każda starsza gra będzie wymagała dodatkowej karty graficznej. Problem dotyczy wyłącznie tytułów 32-bitowych, intensywnie korzystających z PhysX. Gry 64-bitowe, nawet te wykorzystujące PhysX, powinny działać poprawnie na RTX 5090, gdyż obliczenia są w ich przypadku wykonywane przez główną kartę graficzną.

Naturalnie, posiadacze kart graficznych z serii RTX 40 i starszych nie muszą się martwić – te układy nadal w pełni obsługują 32-bitowy PhysX.

Z tego też powodu, po licznych komentarzach w sieci, widać, że użytkownicy rozważają różne alternatywy, w tym użycie jeszcze starszych kart graficznych (np. z serii 700, 900 czy 1000), a nawet próby emulacji PhysX. Pojawiają się też nadzieje na stworzenie nieoficjalnych modyfikacji, które mogłyby przywrócić działanie technologii w starszych grach na nowych kartach.

Niestety, NVIDIA na ten moment nie oferuje żadnego rozwiązania całej tej sytuacji.

To kolejny problem topowych kart „Zielonych”

Warto przypomnieć, że to nie pierwszy problem, z jakim borykają się posiadacze RTX-ów 5090. Wcześniej informowaliśmy o przerażająco wysokich cenach tych kart w polskich sklepach, gdzie kwoty potrafiły dwukrotnie przekraczać sugerowane wartości. Donosiliśmy również o zaskakujących wynikach testów wydajnościowych, w których flagowiec przegrywał z poprzednikiem, RTX-em 4090, w niektórych testach syntetycznych. Opisywaliśmy także przypadek kart RTX 50 z niekompletną liczbą jednostek renderujących, co wpływa na obniżenie ich wydajności. Tym samym, najnowsze doniesienia o problemach ze starszymi grami, tylko pogłębiają obraz RTX-a 5090 jako karty, która, mimo zawrotnej ceny i teoretycznie topowej specyfikacji, sprawia użytkownikom sporo problemów.

Krystian Łukasik

Krystian Łukasik

Zawodowo skupia się na pisaniu wiadomości ze świata elektroniki oraz tłumaczeń opisów i instrukcji produktów specjalistycznych. Pasja do nowoczesnych technologii komputerowych oraz gamingu pozwala mu być ciągle na bieżąco z ewoluującymi trendami w tych dziedzinach. Jego zamiłowanie do języka angielskiego stało się fundamentem decyzji o podjęciu i ukończeniu studiów z filologii angielskiej.

Weryfikacja wieku w Internecie zostanie zaostrzona. UE wprowadza nowe przepisy

Weryfikacja wieku w Internecie zostanie zaostrzona. UE wprowadza nowe przepisy

Nowa generacja kontrolerów Joy-Con dla Nintendo Switch 2. Czym różnią się od poprzedników?

Nowa generacja kontrolerów Joy-Con dla Nintendo Switch 2. Czym różnią się od poprzedników?

Gadu-Gadu mówi: zaraz wracam. Po 25 latach istnieniach zmieni się w „super aplikację o globalnych ambicjach”

Gadu-Gadu mówi: zaraz wracam. Po 25 latach istnieniach zmieni się w „super aplikację o globalnych ambicjach”

Obawy o baterię w Nintendo Switch 2 były słuszne? Sprawdzamy jej czas pracy w praktyce

Obawy o baterię w Nintendo Switch 2 były słuszne? Sprawdzamy jej czas pracy w praktyce

Sprzedawca psuje premierę Nintendo Switcha 2 i wysyła graczom bony o wartości 40 złotych w ramach przeprosin, ale e-maile są puste

Sprzedawca psuje premierę Nintendo Switcha 2 i wysyła graczom bony o wartości 40 złotych w ramach przeprosin, ale e-maile są puste