Dlaczego karty graficzne są umieszczane w komputerze poziomo? Odpowiedź jest prosta

Wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni do poziomego podłączania kart graficznych. Odpowiedź na pytanie, dlaczego tak robimy, jest bardzo prosta i ma związek z historią komputerów w znanej nam formie.

gaming
Zbigniew Woźnicki6 lutego 2025
Źrodło fot. Rafael Pol; Unsplash.com; 2017
i

Poziome ustawienie karty graficznej jest widokiem, z którym zaznajomiony jest każdy gracz. Część z nas z pewnością czasami zastanawiała się, dlaczego montujemy ją właśnie w ten sposób, a nie pionowo? W końcu podświetlenia RGB nie możemy w pełni podziwiać, jeśli jest skierowane w dół. Odpowiedź na te pytanie znajdziemy, cofając się o kilka dekad, gdy komputery jakie znamy, dopiero wchodziły na rynek.

Pierwsze komputery wprowadziły standard montażu kart graficznych

Gdy komputery domowe stawały się coraz popularniejsze, ich wygląd był zupełnie inny. Początkowo podzespoły były wbudowane w klawiatury (jak chociażby w Commodore 64), a dopiero potem przeniesiono je do oddzielnych obudów. Pozostawał jednak sposób montażu, gdzie płyta główna była ułożona poziomo. Najrozsądniejszym rozwiązaniem było zaprojektowanie wejść takich jak PCI, by karty rozszerzeń były wpinane w pionie. Przykładem może być tutaj chociażby komputer IBM AT 5170 z 1984 roku.

Wraz z postępem czasu i nadejściem lat 90. obudowy tower zaczęły zyskiwać na rosnącej popularności, wypierając konkurencję. W nich montaż podzespołów pozostał bez zmian. Jedyną różnicą było przesunięcie płyty głównej do pionowego układu. Tym samym, wszelkie podzespoły – do poziomego. W ten sposób, karty graficzne są tak naprawdę spadkobiercami wcześniejszych kart rozszerzeń, bo znane nam GPU weszły na rynek dopiero w połowie lat 90., gdy komputery domowe były już popularnym urządzeniem.

System montażu się nie zmienił z kilku względów. Po pierwsze, poziomy montaż zaoszczędza miejsce na płycie głównej, więc zawsze pozostaje miejsce na inną kartę graficzną, sieciową lub dźwiękową. W zależności co jest nam potrzebne. Kolejną korzyścią jest to, że różne rozszerzenia mogłyby wpłynąć na jakość i prędkość sygnału. Podpinając poziomo mamy pewność, że sygnał będzie jak najlepszy.

Do tego pozostaje kwestia chłodzenia podzespołów. Jeśli wykorzystamy rozszerzenie pozwalające na pionowy montaż karty graficznej, to możemy ograniczyć możliwości coolera. GPU mogłoby znaleźć się zbyt blisko panelu bocznego, przez co istnieje zagrożenie, że będzie zasysać wyrzucane przez siebie ciepłe powietrze. To z kolei zmniejszy wydajność karty.

Jak widać jest kilka powodów, dlaczego montujemy kartę graficzną właśnie w ten sposób. Od ponad 30 lat obudowy typu tower są dalej najpopularniejsze. Nie ma raczej potrzeby odkrywania koła na nowo. Wszystkie zastosowania sprawdzają do tej pory, a przeniesienie płyty głównej z ustawienia poziomego na pionowy raczej nas nie czeka. Przynajmniej nie tak, aby było to powszechnym rozwiązaniem.

Zbigniew Woźnicki

Zbigniew Woźnicki

Przygodę z publicystyką i pisaniem zaczął w serwisie Allegro, gdzie publikował newsy związane z grami, technologią oraz mediami społecznościowymi. Wkrótce zawitał na GRYOnline.pl i Filmomaniaka, pisząc o nowościach związanych z branżą filmową. Mimo związku z serialami, jego serce należy do gier wszelakiego typu. Żaden gatunek mu nie straszny, a przygoda z Tibią nauczyła go, że niebo i muzyka w grach są całkowicie zbędne. Przed laty dzielił się swoimi doświadczeniami, moderując forum mmorpg.org.pl. Uwielbia ponarzekać, ale oczywiście konstruktywnie i z umiarem. Na forum pisze pod ksywką Canaton.

Prezes AMD potwierdza datę premiery Radeon RX 9070 i 9070 XT; może to być 6 marca

Prezes AMD potwierdza datę premiery Radeon RX 9070 i 9070 XT; może to być 6 marca

Kingdom Come Deliverance 2: Na początku gry warto zmienić te 11 ustawień dotyczących grafiki i sterowania

Kingdom Come Deliverance 2: Na początku gry warto zmienić te 11 ustawień dotyczących grafiki i sterowania

Intel nie poddaje się; mogą pojawić się nowe karty graficzne Battlemage

Intel nie poddaje się; mogą pojawić się nowe karty graficzne Battlemage

Wygodne w użytkowaniu, ale w autobusie raczej się nie sprawdzą. Recenzja Baseus Eli Sport 1

Wygodne w użytkowaniu, ale w autobusie raczej się nie sprawdzą. Recenzja Baseus Eli Sport 1

Tylko 5000 egzemplarzy: Gracz wyciąga niezwykle rzadkie PS2 z uszkodzonego pudełka - i jest nawet nieużywane

Tylko 5000 egzemplarzy: Gracz wyciąga niezwykle rzadkie PS2 z uszkodzonego pudełka - i jest nawet nieużywane