Na co zwrócić uwagę przy wyborze nowej płyty głównej? Analizuję na przykładzie Gigabyte Z890 AI TOP

Na jakie elementy wyposażenia płyt głównych warto zwrócić uwagę? Przyglądam się płycie Gigabyte Z890 AI TOP dla nowych procesorów Intel Arrow Lake, czyli serii Core Ultra 200S przeznaczonych dla podstawki LGA 1851. Jeśli chodzi o tę podstawkę, to na ten moment dostępne są wyłącznie modele płyt głównych oparte o topowy układ logiki Z890. Tańsze modele o mniejszych możliwościach, czyli wyposażone w chipsety Intel B860 i H810 dopiero pojawią się w sprzedaży. Aktualnie najtańsze płyty z chipsetem Intel Z890 to koszt około 900 zł, a najdroższe potrafią przekroczyć 7000 zł.

Płyta główna Z890 AI TOP. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Płytę główną kupisz tutaj

Czym jest seria AI TOP firmy Gigabyte?

AI TOP to seria wprowadzona na rynek z myślą o rozwijaniu AI, która reklamuje się hasłem trenowania sztucznej inteligencji na swoim biurku. Nawiązuje to oczywiście do lokalnego uczenia modeli AI, czyli bez konieczności wysyłania często poufnych danych do firm trzecich. Gigabyte ułatwia to zadanie oferując nie tylko sprawdzony pod kątem takich zadań sprzęt, ale i narzędzia programowe, takie jak AI TOP Utility, które obsługuje duże modele językowe (LLM) do 236B i to wszystko oczywiście przy zachowaniu prywatności cennych danych. Jeśli więc marzy ci się zbudowanie nowego komputera na którym chcesz lokalnie trenować AI, to Gigabyte zapewni wsparcie zarówno od strony sprzętowej i programowej.

Aplikacja Gigabyte AI TOP. Źródło: Gigabyte, materiały prasowe

Jeśli chodzi o płyty z chipsetem Intel Z890, to firma Gigabyte oferuje nam trzy modele z serii AI TOP, a mianowicie:

• Z890 AI TOP
• Z890 AORUS Master AI TOP
• Z890 AORUS Extreme AI TOP

Co potrafi Gigabyte Z890 AI TOP? Na to trzeba zwrócić uwagę podczas wyboru nowej płyty głównej

Obsługa najnowszej wersji PCI Express

Dyski SSD PCIe 5.0 stają się coraz tańsze i oferują naprawdę zawrotne transfery dochodzące do 14000 MB/s. Nowe topowe karty graficzne również będą wykorzystywały możliwości tego interfejsu. Przypomnijmy tylko, że PCIe 5.0 podwaja maksymalny transfer w stosunku do PCIe 4.0, a więc osiem linii PCIe 5.0 oferuje takie same szybkości przesyłu danych jak szesnaście linii PCIe 4.0.

Główny slot PCI Express x16 5.0. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

O ile część płyt poprzedniej generacji oferowało już obsługę PCIe 5.0, to często były to możliwości mocno ograniczone. W przypadku Z890 AI TOP takich obaw nie ma – mamy do dyspozycji dwa sloty PCIe (x16 i x8) działające w tym standardzie. Przepustowość jest dzielona - w przypadku gdy zainstalujemy urządzenie w slocie PCIe 5.0 x8, to slot x16 również będzie działać szybkością x8. Na PCB znajduje się jeszcze jeden pełnowymiarowy slot PCIe, który działa w standardzie PCIe 4.0 x4. Oba sloty PCIe 5.0 są również dodatkowo wzmocnione, tak aby wytrzymać ciężar nawet największych kart graficznych.

Pozostałe sloty PCI Express x16. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Oczywiście nie zabrakło tu również możliwości podłączenia SSD PCIe 5.0 (o czym już za chwilę).

Możliwość wykorzystania nowoczesnych pamięci i rozbudowa RAM

Cztery banki RAM na płycie Gigabyte Z890 AI TOP umożliwiają nie tylko instalację maksymalnie 256 GB pamięci, ale również wykorzystanie najnowszych pamięci CUDIMM. Na ten moment maksymalne oficjalne taktowanie wynosi 9500 MT/s, ale fani podkręcania z pewnością mogą liczyć na jeszcze wyższe wyniki. Należy się też liczyć z podwyższaniem tej poprzeczki wraz z aktualizacjami BIOS.

Banki pamięci RAM na płycie Gigabyte Z890 AI TOP. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Możliwości sieci przewodowych i bezprzewodowych

Wypada pamiętać zarówno o obecności szybkiej sieci LAN, jak i najnowszych wersji Wi-Fi. Gigabyte Z890 AI TOP tutaj również niczego nie może się wstydzić, bowiem dysponuje dwoma, 10-gigabitowymi gniazdkami LAN i obsługuje najnowszy standard Wi-Fi 7 (częstotliwości 2,4, 5 oraz 6 GHz), jak i Bluetooth 5.4.

Anteny Wi-Fi podłącza się wyjątkowo wygodnie. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Zadbano również, by podłączenie anten Wi-Fi/BT było proste i przyjemne – zapomnijcie o mozolnym wkręcaniu ich do tylnego panelu, bo w tym przypadku całość ogranicza się do prostego wetknięcia wtyczki (WIFI EZ-Plug).

Obsługa dużej liczby nowoczesnych SSD NVMe

Tutaj też zdecydowanie biedy nie ma. Płyta Gigabyte Z890 AI TOP dysponuje w sumie czterema gniazdkami M.2, z czego trzy obsługują modele PCIe 4.0 x4, a jeden PCIe 5.0 x4. Nie zapomniano o podłączeniu dysków SATA i płyta dysponuje w sumie ośmioma gniazdkami SATA 6 Gb/s.

Powiązane:Indy odnalazł zaginione cudo optymalizacji. Recenzja techniczna Indiana Jones and the Great Circle

Nie sposób nie zauważyć, że większość powierzchni PCB płyty Gigabyte Z890 AI TOP pokrywają osłony, które służą zarazem za radiatory. Wszystkie gniazda M.2 ukryte są pod osłonami termalnymi i nie musimy się martwić o ich odpowiednie chłodzenie. Oczywiście wymusza to też stosowanie dysków M.2 NVMe bez systemu chłodzącego w standardzie.

Potężny radiator na SSD PCIe 5.0. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Jedno ze złączy M.2 z obsługą PCIe 5.0 ukryte jest pod naprawdę potężnym radiatorem i śmiało można tam stosować najbardziej grzejące się konstrukcje. Pozostałe trzy gniazdka (NVMe PCIe 4.0) znajdują się pod radiatorem obok chipsetu. Wszystko jest wygodnie obsługiwane za pomocą zatrzasków (EZ-Latch Plus) i nie musimy się bawić żadnymi miniaturowymi śrubkami.

Pozostałe sloty M.2 kryją się pod tym radiatorem. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Możliwość zainstalowania w przyszłości kolejnych generacji procesorów

W przypadku najnowszego rozwiązania Intela, czyli podstawki LGA 1851 dla procesorów Core Ultra 200S, na ten moment niestety nie wiadomo, czy kolejna generacja procesorów będzie pasować do tej podstawki. Fani tej marki nie mają jednak w tej chwili innego wyboru - jeśli chcą stać się posiadaczami najnowszych procesorów Core Ultra, muszą wybrać właśnie to rozwiązanie.

W odróżnieniu od AMD, firma Intel często zmienia podstawki procesorów i trzeba się liczyć z tym, że przyszła modernizacja będzie wymagała od nas wymiany płyty głównej.

Możliwości wykorzystania zintegrowanej grafiki

Zintegrowana grafika w procesorach Core Ultra 200S ma już naprawdę przyzwoitą wydajność i nawet jeśli zamierzamy wykorzystać zewnętrzną kartę graficzną, to warto o niej pamiętać choćby w przypadku awarii tej ostatniej. W takim wypadku możemy podłączyć iGPU do monitora dzięki HDMI 2.1 oraz Thunderbolt ze wsparciem DisplayPort (wyjście obrazu w standardzie USB C). Warto zauważyć, że pełnowymiarowy port DP na tylnym panelu to wejście (DP In), a nie wyjście.

Obsługa nowoczesnych portów USB i Thunderbolt

Gigabyte Z890 AI TOP może się również pochwalić dwoma gniazdkami Thunderbolt 5 (USB C na tylnym panelu), które umożliwiają maksymalny transfer 80 Gb/s. Na tylnym panelu znajdziemy również między innymi sześć portów USB A działające w standardzie USB 3.2 Gen 2 (kolor czerwony) i dwa porty USB 3.2 Gen 1 (niebieskie).

Bogaty zestaw portów na tylnym panelu. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Na PCB płyty Z890 AI TOP znajdziemy wyprowadzenia trzech portów USB C, z czego jeden działający w standardzie USB4 i dwa w standardzie USB 3.2 Gen 2x2. Mało? Są tam również dwa headery USB 3.1 Gen 1, a nawet USB 2.0.

Dodatkowe porty USB wyprowadzimy z PCB. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Sekcja zasilania

Mocna sekcja zasilania to pewność stabilnej pracy w najbardziej wymagających scenariuszach, jak i większe możliwości w przypadku overclockingu. Sekcja zasilania musi nie tylko być mocna, ale i odpowiednio chłodzona.

Podstawka Intel LGA 1851. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Już pierwszy rzut oka na płytę Z890 AI TOP rozwieje wszystkie objawy, bowiem sekcja VRM (16+1+2 faz) pokryta jest naprawdę konkretnymi radiatorami, wewnątrz których kryją się ciepłowody.

O temperaturę sekcji zasilania zdecydowanie nie musimy się martwić. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Jakość kodeków dźwięku

Dzięki kodekowi ESS ES9260 (tylny panel) i Realtek ALC897 (przedni panel) nie musimy się martwić o wygodną obsługę i jakość dźwięku. Warto zwrócić uwagę, że na tylnym panelu mamy wyprowadzone jedynie dwa gniazdka do dźwięku – line out oraz do obsługi mikrofonu.

Format

No i oczywiście nie zapomnijmy sprawdzić, czy płyta w ogóle zmieści się w wybranej przez nas obudowie. W przypadku Gigabyte Z890 AI TOP mamy do czynienia ze standardem E-ATX (30,5 cm x 28,5 cm). To duża płyta główna przeznaczona dla obudów, które obsługują standard Extended ATX.

Jaka płyta główna dla procesorów Core Ultra?

Nie będziemy próbować wam wmawiać, że Gigabyte Z890 AI TOP to płyta główna dla każdego. Pomimo, że to tańszy przedstawiciel rodziny Z890 AI TOP, to dysponuje potężnymi możliwościami i dodatkowym wyposażeniem, które nie każdy użytkownik będzie potrafił wykorzystać. Cena również jest daleka od bardziej budżetowych konstrukcji.

Gigabyte Z890 AI TOP – doskonała płyta do platformy roboczej. Źródło: fot. Marcin Jaskólski

Modele z serii AI TOP profilowane są na użytkowników zainteresowanych między innymi lokalnym trenowaniem AI, chociaż oczywiście nie musimy posiadać tych konkretnych modeli, by bawić się w takie zastosowania. Firma Gigabyte zadbała jednak, by kupujący modele AI TOP otrzymali dostęp do kilku interesujących rozwiązań związanych ze sztuczną inteligencją. Znalazły się tu nawet mechanizmy podkręcania i doboru ustawień sprzętu oparte na uczeniu maszynowym.

Płytę głównę kupisz tutaj

Gigabyte Z890 AI TOP to generalnie płyta dla osób zainteresowanych zbudowaniem stacji roboczej z wykorzystaniem zwykłych, konsumenckich procesorów, a nie choćby takich wielordzeniowych modeli jak AMD Threadripper. Gracze dysponujący pękatym portfelem powinni skierować swój wzrok na modele AI TOP AORUS (Master i Extreme).

Czytaj więcej:Bez wspomagaczy może być ciężko uzyskać 60 klatek. Recenzja techniczna Black Myth: Wukong

Ten materiał nie jest artykułem sponsorowanym. Jego treść jest autorska i powstała bez wpływów z zewnątrz. Część odnośników w materiale to linki afiliacyjne. Klikając w nie, nie ponosisz żadnych dodatkowych kosztów, a jednocześnie wspierasz pracę naszej redakcji. Dziękujemy!