Na klawiaturze znajduje się klawisz, którego prawdopodobnie nigdy nie używałeś

Na klawiaturze jest kilka klawiszy, z których zwykły użytkownik nie korzysta na co dzień. W grupie tej znajduje się Scroll Lock. Jaka jest jego historia i funkcja?

gaming
Mateusz Ługowik22 czerwca 2022
28

Scroll Lock można w dalszym ciągu znaleźć na praktycznie każdej klawiaturze. Jeśli nie ma tego przycisku w modelach typu 60% i innych pomniejszonych, ScrLk jest często dostępny jako alternatywna funkcja innego klawisza. W takim przypadku da się ją wywołać, naciskając ten przycisk po wcześniejszym wduszeniu Fn.

Gdzie jest przycisk Scroll Lock na klawiaturze?

Jeśli zacząłeś szukać tajemniczego przycisku na swojej klawiaturze, podpowiadamy, że znajduje się od na górze, po prawej stronie. Dokładnie pomiędzy klawiszem Print Screen i Pause. Scroll Lock może być zapisany w formie skrótu ScrLk. Tak samo zresztą, jak Print Screen (PrtSc, Print Scrn). Bohater naszego dzisiejszego artykułu to przycisk przełączający, podobnie jak np. Caps Lock. Tym samym na klawiaturze znajduje się wyraźny wskaźnik, że Scroll Lock jest aktywny. W przypadku modeli z podświetleniem wygląda to najczęściej tak, że przycisk nie świeci się, gdy funkcja jest wyłączona. Iluminacja pojawia się dopiero w momencie aktywacji. W klawiaturach bez podświetlenia na obudowie (płycie) umieszczone są dedykowane kontrolne diody LED.

Na klawiaturze znajduje się klawisz, którego prawdopodobnie nigdy nie używałeś - ilustracja #1
Na mojej klawiaturze (Cooler Master Masterkeys Pro S RGB) Scroll Lock znajduje się o tutaj. Źródło: Cooler Master

NIEBIESKI EKRAN ŚMIERCI NA ŻYCZENIE

Mało kto wie, że w systemie operacyjnym Windows 2000, XP i Vista istnieje możliwość wywołania niebieskiego ekranu śmierci w dowolnym momencie. Robi się to za pomocą skrótu klawiszowego. Wygląda on tak: CTRL + Scroll Lock + Scroll Lock. Tak, trzeba dwukrotnie nacisnąć przycisk ScrLk. Kombinacja działa też w nowszych „okienkach”, ale najpierw trzeba poczynić niezbędne zmiany w rejestrze.

Do czego służy klawisz Scroll Lock?

Dzisiaj już prawie do niczego, przynajmniej dla zdecydowanej większości użytkowników komputera. Scroll Lock to relikt przeszłości jeszcze z czasów oryginalnej klawiatury IBM PC (IBM 5150) z 1981 roku. W przenośnym IBM 5100 jeszcze go nie było.

Na klawiaturze znajduje się klawisz, którego prawdopodobnie nigdy nie używałeś - ilustracja #2

Klawiatura PC XT od komputera IBM PC 5150. Od początku lat 80. XX wieku wiele się zmieniło (klawisze funkcyjne F1, F2, F3 itd. nie są już po lewej stronie), ale ScrLk wciąż jest umieszczany w podobnym miejscu. Źródło: Deskthority wiki

Scroll Lock był potrzebny wtedy, kiedy nie było jeszcze myszek komputerowych lub nie były one powszechnie dostępne. W zamierzchłych czasach OS bazował na dokumentach tekstowych i nie miał graficznego interfejsu. Podczas przeglądania długich tekstów przy włączonym Scroll Locku klawisze strzałek służyły do przewijania strony. Gdy się go dezaktywowało, na ekranie pojawiał się kursor, którego również przemieszczało się strzałkami.

Jeśli pisałbym ten artykuł w czasach, kiedy nie mógłbym posługiwać się myszką i wszystko robiłbym tylko z poziomu klawiatury, po wstępnym ukończeniu materiału włączyłbym Scroll Lock i sprawdzał tekst, przewijając stronę dokumentu strzałkami. Po znalezieniu błędu lub literówki przełączyłbym Scroll Lock i po pojawieniu się kursora nawigował nim za pomocą strzałek w miejsce, gdzie trzeba zrobić poprawkę. Dziś wystarczy po prostu kliknąć tam myszką, a stronę przewijać jej rolką. Mam nadzieję, że zrozumiale wytłumaczyłem Wam, o co w tym wszystkim chodziło.

Na klawiaturze znajduje się klawisz, którego prawdopodobnie nigdy nie używałeś - ilustracja #3
Scroll Lock zmienia sposób działania klawiszy kierunkowych - popularnych strzałek. Źródło: Cooler Master

Obecnie na palcach jednej dłoni można policzyć programy, które obsługują pierwotną funkcjonalność klawisza. Tym najbardziej znanym jest bez wątpienia Microsoft Excel. Przy włączonym Scroll Locku strzałki przewijają stronę, ukazując kolejne wiersze, a po jego dezaktywacji te same strzałki umożliwiają poruszanie się po komórkach. Działa to tak samo również w darmowym odpowiedniku LibreOffice Calc wchodzącym w skład pakietu biurowego LibreOffice. Scroll Lock jest także wykorzystywany w niektórych dystrybucjach Linuxa.

Koniec tego marnotrawstwa!

Nieużywany klawisz może dostać nowe życie. Wystarczy zmienić jego mapowanie. Pozwala na to lwia część oprogramowania tworzonego przez producentów klawiatur. W sofcie bardzo często da się stworzyć także makro, którego aktywację można przypisać właśnie do przycisku ScrLk.

Jeśli w programie od swojego modelu nie możesz zmienić przypisania klawiszy, z pomocą przychodzą rozwiązania firm trzecich. Przykładem jest prosty w obsłudze i lekki KeyTweak.

POWIĄZANE TEMATY: gaming komputery klawiatury

Mateusz Ługowik

Mateusz Ługowik

Swoje pierwsze teksty napisał dla portalu z ciekawostkami ze świata. Niedługo potem zaczął tworzyć artykuły, których głównym tematem była kawa. Dopiero trzecia strona dotyczyła gier, sprzętu i nowych technologii. Stamtąd trafił do Gry-Online.pl. Obecnie zajmuje się pisaniem tekstów o tematyce sprzętowej oraz aktualizowaniem tekstów growych i techowych. Od czasu do czasu opracowuje też wiadomości do newsroomu. W wolnym czasie gra, pomaga rozwiązywać problemy z PC, ogląda seriale i stare polskie komedie, czyta komiksy (team DC!) i jeździ na koncerty. Jest hopheadem.

Komputery z AI nie przyspieszają pracy, ale Intel już wie, dlaczego

Komputery z AI nie przyspieszają pracy, ale Intel już wie, dlaczego

Microsoft subtelny jak zawsze. Przypomnienie o końcu wsparcia Windowsa 10 ciężko będzie przegapić

Microsoft subtelny jak zawsze. Przypomnienie o końcu wsparcia Windowsa 10 ciężko będzie przegapić

Fatalny upscaling i wymagane konto PSN potrafią skutecznie zepsuć zabawę. Recenzja techniczna LEGO Horizon Adventures

Fatalny upscaling i wymagane konto PSN potrafią skutecznie zepsuć zabawę. Recenzja techniczna LEGO Horizon Adventures

Gracz nie otrzymuje zapłaty za swoją pracę, a na koniec w „nagrodę” dostaje wysokiej klasy PC z RTX 4090

Gracz nie otrzymuje zapłaty za swoją pracę, a na koniec w „nagrodę” dostaje wysokiej klasy PC z RTX 4090

„Ochrona przed miliarderami” to ważna cecha Bluesky według Jay Graber, szefowej portalu

„Ochrona przed miliarderami” to ważna cecha Bluesky według Jay Graber, szefowej portalu